Bitka za Varšavu (1939)
Bitka za Varšavu je bila bitka između Poljske Varšavske armije i snaga nemačkog Vermahta koja se odigrala 1939. godine na samom početku Drugog svetskog rata. Bitka je započela 1. septembra 1939. godine masovnim bombardovanjem Varšave iz vazduha od strane nemačkog Luftvafea. Borbe na zemlji otpočele su 8. septembra kada su prve nemačke oklopne jedinice stigle do rejona Vole, jugozapadnog predgrađa Varšave. Uprkos tome što su Nemci objavili preko radija da je Varšava osvojena, nemački napad na Volu je pretrpeo neuspeh i grad se ubrzo našao pod opsadom. Opsada je trajala sve do 28. septembra kada se poljski garnizon, pod komandom generala Valerijana Čume predao. Narednog dana, oko 100.000 poljskih vojnika napustilo je grad i upućeno je u zarobljeničke logore. Ulazak nemačkih snaga u grad, 1. oktobra 1939. godine označio je početak okupacije Varšave koja će trajati neprekidno sve do početka Varšavskog ustanka. Vojna situacija u Varšavi je bila relativno povoljna. General Čuma je uspeo da sakupi dovoljno ljudstva i ratnog materijala za višenedeljnu odbranu grada. Ipak, stanje civilnog stanovništva Varšave je bilo veoma tragično. Stalno bombardovanje civilnih ciljeva, nedostatak hrane i lekova imali su za posledicu veliki broj civilnih žrtava. Nemački bombarderi su još na početku bitke uništili vodovod pa je u gradu vladala nestašica pijaće vode, a vatrogasci nisu imali sa čime da gase požare koji su besneli gradom. Strateška situacija grada je takođe bila veoma teška. Ulazak Sovjetskog Saveza u rat i nedostatak podrške zapada učinili su dalju odbranu grada besmislenom.
Dana 26. septembra general Tadeuš Kutžeba, zamenik komandanta Varšave otpočeo je pregovore sa nemačkim komandantom o kapitulaciji poljskih snaga. U 12.00 časova 27. septembra na snagu je stupio prekid vatre. Nedugo zatim Varšava je kapitulirala. Nekoliko poljskih jedinica je odbilo da se preda zbog čega su u njihovoj predaji posredovali lično poljski generali Čuma i Romel. Garnizon grada Varšave je 29. septembra otpočeo sa uništavanjem i sakrivanjem naoružanja. Deo ovako sakrivenog naoružanja biće kasnije upotrebljen tokom Varšavskog ustanka. 30. septembra otpočela je evakuacija poljskih snaga i njihovo transportovanje u zarobljeničke logore. Dan kasnije nemačke snage su ušle u grad. Opsada Varšave je bila gotova.
Ukupni gubici poljske armije iznosili su oko 6.000 poginulih i 16.000 ranjenih. Po okončanju bitke oko 5.000 poljskih oficira i 97.000 vojnika je zarobljeno. Tokom borbi za grad poginulo je 25.800 civila a oko 50.000 je ranjeno. Nemačko bombardovanje sravnilo je sa zemljom 12% od ukupnog broja stambenih objekata u gradu. Zvanična lista nemačkih gubitaka nije objavljena.
