Eugen Savojski (Pariz,1663 – Beč,1736)

Eugen Savojski (nem. Eugen von Savoyen; Pariz, 18. oktobar 1663 — Beč, 21. april 1736) je bio knez, austrijski vojskovođa i državnik. Smatran je najvećim vojskovođom svog vremena. Potomak je kneževa od Karinjana, inače sporedne linije dinastije Savoja. Ovaj čovek, koji je bio stranac u Habzburškoj monarhiji, zaista je voleo svoju drugu otadžbinu, a voleo je i carski dom. Poreklom Italijan, po odgoju Francuz, postao je jedna od najistaknutijih osoba u Austriji, ratujući pod devizom „Austrija iznad svega”. Odbačen od Luja XIV zbog svog izgleda, sa osamnaest godina je stupio u carsku vojsku, veoma brzo napredovao u službi i izvojevao niz veoma značajnih pobeda za Habsburšku monarhiju tokom blistave pedesetdvogodišnje vojničke karijere, predvodeći carsku vojsku u ratnim metežima krajem 17. i početkom 18. veka kada se Evropa odbranila od Turaka, raspadala se carstva i nastajali zameci velikih nacionalnih država u srednjoj i zapadnoj Evropi.
Od dana kada je postao glavnokomandujući carske vojske do zenita svoje vojničke karijere teritorija Habzburške monarhije uvećana je za više nego duplo. Sem što je predvodio Austrijance na bojnom polju stizao je da obavlja i brojne državničke poslove koje su mu poveravali carevi koje je služio. Bio je prvi general posle Montekukolija koji je postao predsednik Dvorskog ratnog saveta, najvažnije vojne institucije u Carstvu. U isto vreme je bio vojskovođa i obavljao posao guvernera Holandije. Ali ovaj veliki general je stizao da se dokaže i na drugim poljima. Slobodno vreme je popunjavao prepiskom sa filozofima, među kojima se ističe Gotfrid Vilhelm Lajbnic. Potomstva nije imao, ali je čovečanstvu ostavio velelepni dvorac Belvedere u Beču i još niz objekata veličanstvene arhitekture širom Habsburške monarhije. Posle smrti, od biblioteke princa Eugena, koja je bila čuvena po velikom broju knjiga, nastala je Austrijska nacionalna biblioteka. Mnogim umetnicima je bio mecena, od kojih su ostala značajna dela.

Studirao je matematiku i prirodne nauke. Stupio je u austrijsku vojsku nakon neuspelog pokušaja da bude primljen u francusku armiju. Istaknuvši se u ratu protiv Turaka kod Beča, Pešte i Beograda i protiv Francuza u Pijemontu postao je general, a 1693. i feldmaršal. Od 1703. do smrti bio je predsednik Dvorskog ratnog saveta. Bio je isto toliko sposoban državnik i političar koliko i vojskovođa, pa je imao veliki uticaj na vođenje poslova u Austriji prve polovine 18. veka. Njegove pobede nad Turcima (predvođenim sultanom) kod Sente 1697. (bitka kod Sente), kod Petrovaradina 1716. i kod Beograda 1717. (opsada Beograda), značile su prekid turskih osvajanja u Evropi, a rezultati tih pobeda, bio je Karlovački 1699, odnosno Požarevački mir (1718), kojim je Austrija stekla velike delove Hrvatske i Slavonije, Banat, severnu Srbiju, deo Bosne, Vlaške, Ugarske i Erdelj, značili su učvršćenje Austrije u Podunavlju. Pobede Eugena Savojskog nad Francuzima u Ratu za špansko nasleđe (1701—1709) značile su istovremeno jačanje austrijskih pozicija u zapadnoj Evropi, gde je Francuska bila u prvom planu političkih zbivanja. Mnogo je uticao na uređenje Srbije za vreme austrijske okupacije 1718—1739. U Beogradskoj tvrđavi se kapija Karla VI često pogrešno naziva kapija princa Evgenija ili kapija Eugena Savojskog, a doskora su postojali i ostaci njegovog dvora na Dorćolu u Beogradu. Potkraj života sudelovao je s manje uspeha i u Ratu za poljsko nasleđe. Neko vreme bio je carski namesnik u Italiji i Flandriji. U svom dvorcu Belvedere (na italijanskom „lep vidik“) u Beču skupio je vrednu zbirku umetničkih dela i veliku biblioteku. Poreklom Italijan, po vaspitanju Francuz, postao je jedna od najistaknutijih osoba u Austriji, ratujući pod devizom „Austrija iznad svega“.
Godine 1697. car Svetog rimskog carstva Leopold I, u skladu s tadašnjim običajima, a za posebne zasluge u pobedi nad Turcima kod Sente, podario mu imanje u južnoj Baranji. U sklopu imanja nalazilo se 13 sela, kojima je kasnije dodano još 6 sela, površine oko 800 km². Za sedište imanja vlasnik je izabrao selo Bilje, gde je između 1707. i 1712. sagradio dvorac. Celo imanje dobilo je ime Belje po mađarskom izgovoru imena tog sela Bellye.

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Pročitajte još