Pad Carigrada (1453)
Pad Carigrada, poznato i kao pad Konstantinopolja, ili osvajanje Istanbula (tur. İstanbul’un fethi), opsada je prestonice Istočnog rimskog carstva Carigrada (Konstantinopolja), koju je sprovodila vojska osmanskog sultana Mehmeda II od 6. aprila do 29. maja 1453. godine. Pad Carigrada označio je uništenje Istočnog rimskog carstva, koje je poznato i kao Vizantija.
Vizantija je 1453. svedena teritorijalno na Peloponez, nekoliko ostrva u Egejskom i Mramornom moru i predgrađe Carigrada i više nije mogla da izdrži rastuću moć Osmanskog sultanata. Od Bajazita I, osmanski sultani su više puta opsedali i blokirali Carigrad (1393—1394, 1394—1402, 1411. i 1422). Nisu uspeli da zauzmu grad, ali su stekli kontrolu nad većim delom Balkana. Poslednja opsada počela je u aprilu 1453. godine. Uprkos brojnim apelima Romeja prema Zapadu, samo je mali italijanski kontingent stigao u pomoć caru Konstantinu. Zajedno sa 5.000 Romeja, ukupan broj branilaca Carigrada dostigao je 7 ili 8 hiljada vojnika. Osmanska vojska ih je znatno nadmašila: Mehmed II je imao oko 70 hiljada vojnika i preko 120 brodova. Posle dvomesečnog otpora, Carigrad je pao 29. maja 1453. godine. Poslednji vizantijski car, Konstantin XI je poginuo u borbi. Mehmed II je ušao u osvojeni i opljačkani grad, a u znak sećanja na zauzimanje dobio je nadimak Fatih (od arap. osvajač), a Carigrad je učinio novom prestonicom svoje države. Pobjeda je Osmanlijama obezbedila prevlast u istočnom Sredozemlju. Grad je ostao prestonica Osmanskog carstva do njegovog raspada 1923. godine.
Pad Carigrada je duboko uticao na ceo svet, naročito na zapadnu Evropu. Padom Carigrada, „drugog Rima”, nastao je koncept kontinuiteta — Treći Rim. Mnogi istoričari, uključujući Žula Mišlea, verovali su da pad Carigrada predstavlja kraj srednjeg veka i početak renesanse. Međutim, ovo stanovište sve više osporavaju savremeni istoričari, koji na pad Carigrada gledaju samo kao na kraj Rimskog carstva.
