Kula Nebojša
Kula Nebojša je jedna od najpoznatijih kula u Beogradskoj tvrđavi. Nalazi se u Donjem gradu na ulazu u nekadašnje Dunavsko pristanište. U njoj je za vreme turske vladavine pogubljen fanariotcki grčki revolucionar Riga od Fere. Kula je dobila naziv negacijom glagola bojati se, što bi značilo da se kula ne boji nijednog neprijatelja i da je neosvojiva.
Takvo imenovanje kula se može naći i kod drugih slovenskih naroda, kao npr. u slovačkim tvrđavama. Takođe, prema legendi, Turci bi kada bi uvodili zarobljenike u Nebojša kulu, govorili zarobljeniku:„Ne boj se…” Često se nepravilno naziva i „Nebojšina kula“ usled nedovoljnog poznavanja istorije i lakšeg pamćenja imena (zbog prirode jezika „Nebojšina kula“ zvuči ispravnije iako je potpuno drugačijeg značenja). Prema legendi kula Nebojša je bila Donžon kula Beogradske tvrđave u doba despota Stefana, koja je verovatno izgledala poput Despotove kule u manastiru Manasija. Legenda dalje kaže da se kula kao Neosvojiva, kada su Turci nakon teških borbi zauzeli skoro celu Beogradsku tvrđavu, vinula u vazduh i odletela u Donji grad van njihovog domašaja, tako da je oni nikada nisu ni zauzeli. Od toga vremena ona stoji na svom današnjem mestu da svedoči o svojoj nepobedivosti i nepokornosti. Prvobitni nazivi kule bili su Bela i Temišvarska kula, da bi svoj današnji naziv dobila tek u 17. veku. Antun Vrančić je i u 16. veku, u svojoj knjizi Iter Buda Hadrianopolium, spominje pod imenom Nebojze. Tada (U 17. veku) je u eksploziji baruta odleteo u vazduh Mali Grad sa prvobitnom kulom Nebojšom (prostor od Deferdareve kapije do Pobednika), posle čega je naziv Nebojša prešao na kulu u pristaništu. Kula Nebojša ima osnovu pravilnog osmougla sa debelim zidovima. Ima četiri sprata i prizemlje (pet etaža) sa ukupnom visinom od 22 m. Na svakoj strani spratova smešteni su otvori za topove kojima je posada mogla da dejstvuje po napadačima kako sa reka tako i sa kopna. Kula je ranije imala zaravnjeni vrh sa grudobranom i isturenim drvenim konzolama za dejstvo po neprijatelju. U prvoj polovini 18. veka tokom velike obnove Beogradske tvrđave koju su sproveli Austrijanci, vrh kule sa grudobranima je zamenjen krovnom konstrukcijom koja je opstala do današnjih dana. Kula spada u red tipičnih artiljerijskih višespratnih kula koje su se u to doba gradile u skoro svim utvrđenim gradovima tog doba.
Kula Nebojša je nastala oko 1460. godine. Izgradili su je Ugari da bi zaštitili prilaz Dunavskom pristaništu i njega samog od turskih napada. Turci su prilikom osvajanja Beograda 1521. godine uspeli da prodru u Donji grad tek kada su artiljerijom srušili Kulu Nebojšu. Ona je sa svojim topovima imala veliki značaj u burnoj istoriji Beograda kao, uz kulu Mlinaricu, najjača kula u Donjem gradu. Zbog toga je često bila na udaru osvajačkih artiljerija, tako da je više puta rušena i ponovo podizana. Sa gubitkom značaja Dunavskog pristaništa i njegovim zatrpavanjem kulu Nebojšu Turci pretvaraju u najpoznatiju tamnicu Beogradske tvrđave. Ona zbog te uloge postaje jedan od mračnih simbola Beograda poput Bele Kule u Solunu ili Tauera u Londonu. Prema predanju, mogući razlog zašto je kula dobila ime Nebojša, je jer su Turci prilikom uvođenja zarobljenika u kulu tiho im govorili:„Ne boj se”, kako bi ih smirili. Njen najpoznatiji zatočenik je bio veliki grčki rodoljub Riga od Fere koji je u njoj pogubljen 24. 06. 1798. godine. Pored njega u njoj je život izgubio i mitropolit Metodije, koji je ubijen 1800. godine po naredbi Hadži Mustaf paše. Jedina osoba koja je živa izašla iz kule bio je Jevrem Obrenović, brat knjaza Miloša Obrenovića.
