Luger pilota Luftvafea

Nastavljajući našu praksu da po sugestijama čitalaca objavljujemo napise o određenim modelima i tipovima oružja koje ima kolekcionarsku ili istorijsku vrednost, nedavno smo bili u prilici da susretnemo dva primerka izvanredno očuvanih pištolja koji su u zvaničnoj nomenklaturi P08 bili pod zanimljivim okolnostima uvršteni u naoružanje nemačkih vojnih pilota tokom Drugog svetskog rata.

Na prvi pogled, oni izgledaju kao serijski proizvođeni pištolji ovog tipa sa cevi od 100 i u kalibru 9×19 mm, međutim opšti kvalitet izrade i finiša ukazuju kako je u pitanju specifična serija. Nastali su usled manje poznate situacije hroničnog nedostatka više tipova streljačkog naoružanja s kojim se suočavala Hitlerova soldateska, kojoj ni ogroman plen iz osvojenih država nije mogao nadomestiti pomanjkanje od protivavionskih mitraljeza do pištolja. Iako nisu bili od presudne važnosti za generalnu opremljenost trupa, pištolji standardnog vojničkog formata i u oficijelnom kalibru 9×19 mm bili su jedna od stalnih glavobolja armijskog vrha.

Još u predratnom periodu se količina formacijski propisanih pištolja Parabelum potrebna za opremanje narastajućih jedinica Vermahta pokušala nadomestiti izuzimanjem svih primeraka od policijskih službi, kojim je novim pravilom određeno da službeno koriste više modela kalibra 7,65 mm. Ni uvođenje novog Valtera P38 niti nastavljena produkcija P08 nisu zadovoljili realne potrebe vojske, pa je opšta nestašica potrajala do kraja rata. Pošto su posade letelica dobijale više modela i tipova pištolja, lično je Herman Gering uložio svoj autoritet da se iznađe zadovoljavajuće rešenje jer su pritužbe njegovih elitnih pilota išle u smeru kako im je ispod časti da budu zaduženi neadekvatnim ličnim naoružanjem prilično slabe upotrebne vrednosti u slučaju obaranja i izlaganja opasnosti da budu zarobljeni nakon napuštanja letelice na tlu.

Deluje iracionalno, ali usled toga je osmišljena kombinacija interesantnog metka 9×18 mm Ultra i pištolja „Walther“ PP u novom kalibru, što je trebalo da bude svojevrsni statusni simbol letača Luftvafe. Pošto se to pokazalo kao neprimerenim, Gering je naručio od fabrike „Heinrich Krieghoff&Son“ iz Zula količinu od 10.000 pištolja Parabelum u kalibru 9×19 mm i sa cevima dužine 10 cm. Počev od 1936. godine, proizvedeno je i avijaciji isporučeno u više tranši ukupno nešto ispod 13.000 pištolja, koji su se odlikovali vanserijskom završnom obradom i karakterističnim oznakama. Prema sačuvanim podacima, „Krieghoff“ je preuzeo za te namene mašinski park fabrike „Simpson“ iz Erfurta, kojim su ranije proizvođeni Lugeri za komercijalno tržište.

Pištolji ove serije su prepoznatljivi po svom kraćem ramu novijeg tipa, prisustvu useka za upotrebu kundak-futrole, natpisu „Geladen“ na izbacaču, tamnoplavom bruniru i sjajno poliranim čeličnim površinama. Radi ovoga, pištolji Parabelum koji su pravljeni u ovoj fabrici se smatraju najluksuznije finiširanim među svim vojnim primercima, pa su izuzetno cenjeni u kolekcionarskim krugovima. Bitno je istaći kako je dosta ovih pištolja završilo u rukama ne pilota, već padobranaca koji su takođe bili pripadnici Luftvafe. Pripadnici letačkog osoblja su koristili razne pištolje poput malogabaritnih nemačkih Mauser HSc, Sauer 38H, Valtera PP i PPK, belgijskih FN 1910 i 1922, mađarskih FEG 37M, španskih Astra 300, uz pomenute veće Valtere P38 i Lugere P08 u kalibru 9×19 mm.

Važno je naglasiti kako je u fabrici „Krieghoff“ za prodaju na civilnom međuratnom tržištu znakom ove firme obeležena izvesna količina komercijalnih pištolja ovog tipa u kalibrima 7,65×21 mm i 9×19 mm koji su proizvedeni u DWM, a naknadno su im puncirane oznake „Krieghoff Suhl“. U istom periodu je oko hiljadu primeraka zaista od ove fabrike proizvedeno za iste namene u oba kalibra s žigom bodeža i sidra, te natpisom „H.K. Krieghoff Suhl“, ali ni oni nisu ovo raritetno oružje za Luftvafe, iako se u kolekcionarskim krugovima među manje upućenim pokušavaju proturiti kao „pištolji iz Geringovog ugovora“. Originalni primerci o kojim ovde pišemo imaju isključivo kalibar 9×19 mm Para i utisnuto slovo „S“ na gornjoj površini tzv. viljuške gde je cev postavljena u ram kod komore metka. Numeracija je najčešće četvorocifrena počevši od broja 0001, ali određeni autori tvrde kako postoji i do 14.000, a drške uvek sitno čekirane i drvene.

Oba primerka koje smo pronašli kod naših prijatelja kolekcionara u Beogradu u potpunosti su originalna i zadovoljavaju navedene kriterijume, te s ponosom ističemo kako je uprkos svim mogućim nedaćama i ograničenjima u ovdašnjim zbirkama pravih znalaca ostalo pravo blago u toj oblasti. Ovim pozivamo čitaoce da nam se i dalje javljaju kako bismo o njihovim istorijski značajnim primercima sačinili i objavili sličan prikaz.

MILAN MILANOVIĆ

Foto: privatna arhiva