Propisi o oružju

Prema novom Zakonu o oružju i municiji (“Službeni glasnik RS”, broj 20 od 24. februara 2015.) oružje je razvrstano u četiri kategorije A, B, C I D. Ovog puta pričaćemo o oružju kategorije D…

U članu 4. tački 4. je nabrojano koje oružje spada u ovu kategoriju:

“4) kategorija D – hladno oružje, gasni sprejevi, uređaji za izazivanje elektrošokova, vazdušno oružje čija kinetička energija je manja od 10,5 J ili je brzina projektila manja od 200 m/s i kalibra 4,5 mm ili manjeg, kao i oružje sa tetivom ili oprugom čija je sila zatezanja tetive do 450 N, odnosno čija je natezna težina do 101 libre.”

U članu 3. (značenje izraza) dat je bliži opis pojedinih oružja koja spadaju u kategoriju D:

“12) uređaji za izazivanje elektrošokova (elektrošokeri ili paralizatori) jesu ručne naprave koje pomoću visokog električnog napona privremeno onesposobljavaju ljude i životinje;

13) gasni sprejevi jesu naprave namenjene civilnom tržištu, koje sadrže i prilikom upotrebe raspršuju nadražujuća hemijska jedinjenja (CS, CN, OC) u koncentracijama dozvoljenim po prihvaćenim međunarodnim standardima;

14) hladno oružje jeste bokser, bodež, kama, sablja, bajonet i drugi predmeti kojima je osnovna namena napad;

15) oružje za ličnu bezbednost jesu, od vatrenog oružja, pištolji i revolveri, kao i gasni sprejevi i uređaji za izazivanje elektrošokova;”

Oružje iz kategorije D može se nabavljati i držati bez isprave i prijave nadležnom organu, u skladu sa ovim zakonom (član 5. Stav 4).

Veoma je važno da citiramo i Član 15. ZOM koji glasi: “Fizička lica starija od 16 godina, pravna lica kao i privredni subjekti mogu, bez odobrenja i prijave nadležnom organu, nabavljati i držati oružje iz kategorije D.”

Kao što vidimo, Zakon dozvoljava nabavljanje oružja iz kategorije D bez odobrenja i bez obaveze prijavljivanja tog oružja nadležnom organu. Vlasnici oružja ove kategorije moraju biti veoma pažljivi prilikom rukovanja ovim oružjem kako u pogledu uzrasta, tako i u pogledu mesta upotrebe i mesta nošenja. Svaka nesmotrenost ili zloupotreba, vlasnika oružja može koštati prekršajne pa čak i krivične prijave. To znači da vlasnik, na primer vazdušnog oružja, isto može koristiti na odgovarajućem strelištu u cilju bavljenja streljačkim sportom. Kada se oružje daje licu mlađem od 16 godina tada mora biti prisutan roditelj, staratelj ili trener.

Elektrošokeri i gasni sprejevi su definisani kao oružje za ličnu odbranu i zaista mogu poslužiti za odbranu od nasilnika ili agresivnih životinja, međutim, svaka njihova zloupotreba može predstavljati krivično delo ili prekršaj. Zato je neophodno pridržavati se uputstva za upotrebu, koje se dobija od prodavca prilikom kupovine.

Evo i zakonske regulative (Član 26.):

“Zabranjeno je nošenje oružja na javnom mestu osim u slučajevima utvrđenim ovim ili drugim zakonom.

Lovačko oružje može se nositi za vreme lova, u skladu sa propisima o lovstvu. Sportsko oružje može se nositi u otvorenim i zatvorenim prostorima namenjenim za streljačke sportove i obuku za rukovanje oružjem.

Punoletna lica mogu nositi gasne sprejeve i uređaje za izazivanje elektrošokova.

Maloletna lica starija od 16 godina mogu nositi gasni sprej.”

Neizbežno je da citiramo I kaznene odredbe:

“Prekršaji za koje se fizičko lice kažnjava novčanom kaznom (Član 47.)

Novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 150.000 dinara kazniće se za prekršaj:

5) roditelj ili staralac maloletnog lica mlađeg od 16 godina koje je nabavilo odnosno držalo oružje iz kategorije D, suprotno članu 15. ovog zakona, a ako je to posledica njegovog propuštanja dužnog nadzora nad maloletnim licem i ako je u mogućnosti je da takav nadzor vrši;

13) fizičko lice koje sportsko oružje nosi van otvorenih i zatvorenih prostora namenjenim za streljačke sportove i obuku za rukovanje oružjem suprotno članu 26. stav 3. ovog zakona;

14) roditelj ili staratelj maloletnog lica koje je nosilo gasni sprej ili uređaj za izazivanje elektrošokova suprotno članu 26. st. 4. i 5. ovog zakona, a ako je to posledica njegovog propuštanja dužnog nadzora nad maloletnim licem i ako je u mogućnosti da takav nadzor vrši;

Uz kaznu iz stava 1. ovog člana može se izreći zaštitna mera oduzimanja oružja i municije”.

Uporeba oružja na javnom mestu može predstavljati kršenje javnog reda i mira i u tom slučaju predviđene su sankcije (Zakon o javnom redu i miru, Sl. glasnik RS br. 6/2016 I 24/2018):

“Paljenje pirotehničkih proizvoda ili pucanje (Član 17).

Ko paljenjem pirotehničkih proizvoda narušava javni red i mir ili ugrožava sigurnost građana – kazniće se novačnom kaznom od 50.000 do 100.000 dinara ili radom u javnom interesu od 40 do 120 časova.

Ko pucanjem iz vatrenog ili drugog oružja ili imitacije oružja narušava javni red i mir ili ugrožava sigurnost građana – kazniće se novčanom kaznom od 100.000 do 150.000 dinara ili kaznom zatvora od 30 do 60 dana.

Ko prekršaj iz st. 1. i 2. ovog člana izvrši u grupi od tri i više lica – kazniće se kaznom zatvora od 30 do 60 dana.”

Nabavljanje, držanje i rukovanje oružjem iz kategorije D je dato na savest građana, što velika većina i čini. Potrudili smo se da upozorimo one koji su manje pažljivi i ukažemo da je vlasnik oružja dužan da njime pažljivo rukuje i da ga savesno čuva na način da ne dođe u posed neovlašćenih lica i ne ugrozi bezbednost ljudi i objekata.

generalni sekretar NAOS: Duško ILIĆ
foto: M. LABUDOVIĆ