Podvodni kosmonauti

Za izvršavanje obimnih, složenih i visokorizičnih zadataka na vodi, pod vodom i na kopnu, Četa protivminskih ronioca (Minentaucher Kompanie) nemačke mornarice, koristi široki asortiman najmodernije visoko tehnološke opreme i sredstava. Pored ronilačke opreme, tu je uključen i izviđački komplet, čamci, podvodna plovila, oprema za uklanjanje minsko-eskplozivnih sredstava (MES). Veći deo opreme predstavlja tajnu i zbog toga samo jedan njen deo može da se spomene. Kako se mine i druga eksplozivna sredstva mogu aktivirati magnetnim poljima, određenim vrstama buke ili promenom pritiska, sva ronilačka oprema mora ispunjavati NATO standarde za antimagnetsku opremu i smanjenje buke.
Protivminski ronioci bataljona Specijalnih snaga nemačke mornarice – SEK-M (Spezialisierten Einsatzkrafte Marine), koriste jednodelna ronilačka odela marke “Poseidon Unisuit”, napravljena od penastog neoprena debljine 6,5 mm, kao i antimagnetska mokra odela napravljena od materijala debljine 3-7 mm, koja takođe proizvodi britanska firma “Poseidon Diving Systems Ltd”. U opremi se nalaze ronilački aparati otvorenog i zatvorenog kruga disanja. PTU Divator Mil/PA20 ronilački aparat otvorenog kruga, proizvodi švedska kompanija “Interspiro AB” i koristi se za radove do dubine od 50 m. Upotrebljava se i aparat za disanje LAR VII Combi, proizvod čuvene nemačke firme “Dragerverk AG&Co”. Ovaj ronilački set se nosi na grudima i može se koristiti do dubine od 7 m, jer za disanje koristi čisti kiseonik, koji na većim dubinama (gde je i veći pritisak), izaziva veoma štetno dejstvo kiseoničkog pijanstva, što može da uzrokuje smrtonosne posledice. Kada se LAR VII upotrebljava u plitkim vodama, modalitet zatvorenog kruga disanja sprečava vazdušne mehuriće da izađu na površinu i tako odaju položaj ronioca, zbog čega se nalazi u opremi mnogih jedinica podvodnih diverzanata.
LAR VII Combi ima prednost da po potrebi može da se kombinuje i prebaci sa kiseonika na korišćenje gasne mešavine. Kada se koristi smeša Nitrox-B, ronilac udiše mešavinu od 60% kiseonika i 40% azota i aparat tada može da se koristi do dubine od 24 m, s tom razlikom što radi u poluzatvorenom krugu disanja. Od 2002. demineri koriste i Stelt EOD-M aparat sa zatvorenim krugom disanja (CCR), proizvod britanske kompanije “Divex Limited”, koji ima sistem elektronske kontrole kiseonika pomoću koga se automatski reguliše mešavina kiseonika i gasa za razblaživanje. Kao rezultat toga pritisak čestica kiseonika je konstantan i za zarone do 18 m dubine nije potrebna dekompresija, što zauzvrat omogućuje roniocu da ostvari duže radno vreme pod vodom. Kada se vazduh koristi kao gas za razblaživanje, Stelt EOD-M može da se koristi do dubine od 54 m i za zarone u trajanju od 3 do 6 časova.
Ručni sonar DHS-2 protivminski ronioci koristite za lociranje predmeta ispod površine i u sredinama gde je mala vidljivost. Ovaj sistem može da radi u aktivnom i pasivnom modalitetu i ima domet od oko 180 m. DHS-2 proizvodi američka kompanija “Ametek Incorporated” i uz njega ide i podvodni telefon koji se montira na glavu, pomoću koga ronilac može da čuje tonove koji menjaju frekvenciju kada se detektuje predmet.
Drugi model ručnog sonara je DSE-1, proizvod firme “L-3 Communications ELAC Nautik GmbH”, koji takođe radi u aktivnom i pasivnom modalitetu. Sistem je težak 31 kg i kada se koristi u aktivnom modalitetu ima operativni domet od 200 m, dok u pasivnom postiže domet i do 2.000 m. Na njegovom ekranu se prikazuju predmeti jasno poređani. Uređaj je efikasan do dubine od 60 m. Od 2007. nemački protivminski ronioci su sprovodili probe sa mobilnim sonarom AUV REMUS 100 (autonomno podvodno plovilo za daljinsko merenje jedinica u okruženju). AUV je po izgledu slično torpedu, razvio ga je “Hydroid LLC” u saradnji sa okeanografskim institutom “Woods Hole”, postiže brzinu od 5 čvorova i pokreće ga propeler na električni pogon. Dug je 1.600 mm, ima radni dijametar u prečniku od 190 mm, maksimalnu operativnu dubinu rada 100 m i težak je 37 kg. AUV REMUS 100 se koristiti za pravljenje slika i mapa podvodne površine koja se ispituje ili na kojoj se radi, kao i za prikupljanje podataka o životnom okruženju.
Za transport i prebacivanje protivminskih ronilaca sa opremom, četa koristi malu flotu brzih desantnih čamaca na naduvavanje RIB (Rigid Inflatable Boats) model C-650 SMA. Proizvedeni u finskoj kompaniji “Boomeranger Boats Oy”, RIB su dugi 6,5 m i imaju kobilicu (dno) od tvrde plastike ojačane fiberglasom. Pokreće ih motor Steyr Diesel, jačine 164 konjske snage.
Izuzetno dobre rezultate je pokazao kompjuterski sistem obuke protivminskih ronilaca, koji koristi softver za identifikaciju i klasifikaciju podvodnih MES. Razvio ga je “Szenaris AG”, i podučava ronioca o osnovama podvodnog oružja i MES, njegovim karakteristikama za identifikaciju, konstrukciji i specifičnostima, a sve to uz upotrebu fotografija, 3D grafika i tabela. Može da se koristi i za virtuelno ronjenje. Pomoću ovog programa, instruktori prave scenarije tako što stavljaju različite predmete i borbenu tehniku u vodu, ali i simuliraju teške uslove rada nameštajući vidljivost, uslove na morskom dnu ili osobine predmeta. Kontrolne ulazne jedinice (inpute) određuje ronilac preko tastature i miša.
Za obavljanje zadataka na kopnu, roniocima deminerima na raspolaganju je široki asortiman najmodernije opreme i sredstava za uklanjanje minsko-eksplozivnih sredstava (EOD) ili improvizovanih eksplozivnih naprava (IED). To uključuje specijalno odelo (skafander) Type 7B za razminiranje, koje proizvodi kanadska kompanija “MED-Eng System Incorporated”, zatim EOD robot PackBot 510, proizvod američke firme “iRobot Corporation”, robot tEODor za razminiranje kojeg proizvodi “Telerob Gesselschaft fur Fernhantierungstecnik mbH” iz Nemačke i ometač RE 70 Disraptor, britanskog proizvođača “Richmond EEI Limited’. U većini slučajeva, protivminskom roniocu je potrebno samo lično oružje za samoodbranu, pa je asortiman naoružanja u upotrebi isti kao i u Bundesveru. Uključuje pištolj H&K P8, jurišnu pušku G36, njenu kraću (karabinsku) verziju G36kA2, automat MP7A2, puškomitraljez MG4 i mitraljez MG3, kao i snajperske puške G22 (AI). Snajperske puške se koristite za precizno pucanje na morsku minu, kako bi se ona aktivirala ili kako bi se stvorila rupa, tako da se mina napuni vodom i potone. Međutim, ronioci izbegavaju da čine ovaj rizičan postupak, kada god je to moguće. Razlog je jednostavan: pogođena mina može samo da potone nekoliko metara ispod površine i onda odluta, postajući tada još opasnija i teža za otkrivanje. Samo neutralisana ili mina koju aktivira ronioc je bezbedna.
Od formiranja Čete protivminskih ronioca u oktobru 1964. njeni pripadnici su stalno viđani u akcijama unutar teritorijalnih voda Savezne Republike Nemačke. Korišćeni za čišćenje mina i drugih MES postavljenih tokom Prvog i Drugog svetskog rata ili odbačenih, radi uklanjanja posle ratova. Veruje se da je tokom oba svetska rata, oko 165.000 mina postavljeno u Severno i Baltičko more, od čega je 20% još tamo. Takođe se veruje da oko 400.000 tona konvencionalne municije i MES, kao i nepoznata količina hemijske municije, leži na dnu mora.
Često se protivminski ronioci angažuju kao podrška nemačkoj policiji ili vatrogascima, jer im specijalna oprema dozvoljava da zarone dublje nego većina ronilaca u ovim službama. Tokom ovakvih misija pretraživali su Severno i Baltičko more, ali i vode na kopnu, kao što su rezervoari i kanali, tražeći nestale osobe ili oružje upotrebljeno za izvršenje zločina. U septembru 1974, desila se tragedija na velikim vojnim manevrima NATO pod nazivom Bold guard. Oko 600 britanskih padobranaca desantirano je u blizini Sehsteda, ali se zbog greške u navođenju, jedan deo spustio pravo u veliki Kiel kanal i šest padobranaca se udavilo. Protivminski ronioci su angažovani da pronađu i izvuku njihova tela. Iste godine učestvovali su u pretraživanju i čišćenju morskog dna u Baltičkom moru, na pravcu gde su se polagale cevi za gasovod i naftovod, u čijem su postavljanju takođe učestvovali.
Protivminski ronioci su po prvi put bili u akciji van nemačkih teritorijalnih voda posle Zalivskog rata 1991. Tokom ovog sukoba iračka mornarica je postavila oko 1.200 plutajućih i sidrenih mina, blizu kuvajtske obale u Persijskom zalivu, na dubini od 60 m, kako bi sprečila napad Savezničkih snaga s mora. Posle rata, multinacionalne operativne taktičke grupe su preduzele čišćenje mina, a među njima je bilo i pet nemačkih brodova minolovaca, kao i Mornaričko odeljenje čete protivminskih ronilaca.
Između 1999. i 2002. četa je stalno obezbeđivala ljudstvo za deminerske timove nemačkog kontingenta KFOR-a na Kosovu. Zajedno sa kolegama iz kopnene vojske i avijacije, protivminski ronioci mornarice su čistili sve vrste MES, uključujući neeksplodirane bombe koje su bacili borbeni avioni NATO tokom kampanje bombardovanja, kao i improvizovane eksplozivne naprave i mine koje su u bunare i kuće postavljale sukobljene strane. U Avganistanu su radili 2004. i 2005, gde su kao deo GECON ISAF snaga, uklanjali MES ostala još iz vremena sovjetske intervencije, građanskog rata sukobljenih avganistanskih plemenskih frakcija, ali i IED koje su postavili Al Kaida i talibani, posle invazije savezničkih snaga u oktobru 2001.
Od oktobra 2006, nemački ratni brodovi operišu u sastavu UNFIL međunarodnih snaga u Libanu, patrolirajući duž libanske obale, sa zadatkom da onemoguće krijumčarenje oružja. Mornarički vod čete protivminskih ronioca, predstavlja deo German Task Force (nemačke borbene grupe), sa zadatkom da obezbedi i zaštiti brodove od mogućih terorističkih napada eksplozivnim napravama. Početkom 2009. protivminci su opet bili na zadatku – ovog puta su čistili luku Nakura u južnom Libanu, koja je tri godine ranije bila oštećena u invaziji izraelske vojske i trebalo je da se objekti i lučke instalacije poprave, dno očisti i omogući saobraćaj brodovima. Pored uklanjanja MES, protivminci su pomagali da se veliki kameni blokovi i stene, izvuku iz vode pomoću teških dizalica.
D. DŽAMIĆ