Portugalski kolonijalni rat

U Portugalu poznatiji pod imenom Prekomorski rat, a u bivšim kolonijama kao Rat za nezavisnost, bio je vojni sukob koji se vodio između portugalske vojske i oslobodilačkih pokreta u portugalskim kolonijama Gvineji Bisao, Angoli i Mozambiku od 1961. do 1974. godine. Nakon zbacivanja s vlasti konzervativnog režima Marsela Kaitana u tzv. karanfilskoj revoluciji 25. aprila 1974. godine, nova demokratska vlada Portugala prekinula je rat i pokrenula proces davanja nezavisnosti svojim dotadašnjim kolonijama.
Za razliku od ostalih evropskih kolonijalnih zemalja, poput Ujedinjenog Kraljevstva i Francuske, konzervativni režim Salazara u Portugalu nije se povukao iz svojih kolonija. Kao znak otpora protiv kolonijalne vlasti, dok je velika većina afričkih zemalja dobila nezavisnost, razni oslobodilački pokreti pokrenuli su oružanu borbu na portugalskoj kolonijalnoj teritoriji, odnosno Angoli, Gvineji Bisao i Mozambiku. S vremenom je većina zemalja u svetu smatrala opravdanim otpor domaćeg stanovništva portugalskim kolonijalnim vlastima, i generalno podupirala je njihovu borbu za nezavisnost.


Međunarodna zajednica je s vremenom suočila režim u Lisabonu s različitim embargima i ostalim sankcijama zbog vođenja kolonijalnoga rata. Rat je do 1973. postao izuzetno nepopularan među portugalskim stanovništvom, a istovremeno srozavao se ugled Portugala u svetu.
Iako su u početku dejstvovali samostalno, rukovodstva oslobodilačkih pokreta Narodni pokret za oslobođenje Angole, Nacionalni oslobodilački front Angole i Nacionalna unija za potpunu nezavisnost Angole u Angoli, Afrička partija za nezavisnost Gvineje i Zelenortskih Ostrva u Gvineji Bisao i Front za oslobođenje Mozambika u Mozambiku ostvarili su zajedničku saradnju i međusobno su se pomagali u ratu protiv portugalske vojske.


Nakon što je grupa levo orijentisanih oficira u portugalskoj vojsci svrgnula s vlasti režim Marčela Kajetana 25. aprila 1974, nova vlada je pokrenula postepeno povlačenje vojske iz kolonija. Ubrzo nakon toga, velik broj belačkog portugalskog stanovništva počeo je da napušta kolonije. Preko 1 milion njih se odselio iz kolonija u Portugal, Severnu Ameriku i Južnoafričku Republiku. Do 1975. Portugal je sa svim bivšim kolonijama uredio sporazume o nezavisnosti.

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Pročitajte još