Prvi burski rat
Prvi burski rat (afrikans: Eerste Vryheidsoorlog, prevedeno Prvi rat za nezavisnost) zvan i Prvi anglo-burski rat ili Rat za Transval, bio je ratni sukob između Bura iz Transvala i Britanskog carstva koji se vodio od 20. decembra 1880. do 23. marta 1881. godine. Burska pobeda u tom ratu široko je odjeknula tadašnjim svetom, jer se mislilo da nemaju nikakve šanse u sukobu sa velikim carstvom.
Ratne operacije počele su 16. decembra 1880. napadom Bura pod komandom njihova generala Pita Kronžea na britanski garnizon u Pošefstromu. Nakon izbijanja sukoba, burski komandosi opkolili su britanske garnizone u Pošefstrumu, Pretoriji, Rustenburgu, Standertonu i Marabastadu pored Pitersburga želeći da ih gladovanjem prisile na predaju.
Glavnina burskih snaga pod komandom generala Pita Žubera, nastojala je da spreči prodor britanskih snaga general-majora Džordž Pomeroja Kolija, guvernera Natala i visokog komesara za jugoistočnu Afriku iz Natala, koje je trebalo da razbiju blokadu britanskih garnizona po Transvalu. Britanske snage potpukovnika Filipa Enstratera, upućene kao pomoć garnizonu u Pretoriji, porazio je burski komandant Frans Žuber u Bici kod Bronhorspruita 20. decembra 1880. godine. Kolijev pokušaj da prodre u Transval spriječio je Pit Žuber porazivši ga 28. januara 1881. u Bici kod Lejng Neka, te nakon toga i general Nikolas Smit, koji ga je porazio u Bici kod Ingoga, 8. februara 1881. godine. Britanska vojska morala je da se povuče uz teške gubitke. Buri su se oslanjali na dobrovoljačku vojsku u koju je bilo uključeno svo muško stanovništvo od 16 do 60, obučenu u civilnu odeću (osim artiljeraca i policajaca) sastavljenu od veštih seljaka koji su dobro baratali puškama. Burski komandanti služili su se gerilskom taktikom, brzo koncentrišući snage za napad, ali su isto tako bili u stanju i da se brzo povuku ako su dospeli u nepovoljan položaj.
Tokom Prvog burskog rata britanske brdske jedinice (hajlenders) već su imale kaki uniforme, specijalno dizajnirane za južnoafričke uslove, usvojene 1897. godine. Pešadija i inženjerci još su imali crvene mundire. Prvi burski rat je rezultirao katastrofom za britansku vladu, koja nije izgubila rat od pobune od Američkog rata za nezavisnost 1783. godine. Južnoafrička Republika (tzv. Transval) je takođe uspostavljena kao nezavisna republika pod britanskim suzerenitetom, ali su izgubili ovaj status na Londonskoj konvenciji iz 1884. godine, koja je uklonila SAR od britanskog uticaja. Godine 1885, došlo je do porasta tenzija između Transvala i britanske vlade kada je otkriveno zlato na farmi Vitvatersrand, što je dovelo do priliva strane (uglavnom britanske) radne snage. Ova nova radna snaga, uglavnom britanskih građana, ugrozila je ravnotežu snaga u Transvalu i povećala tenzije između njih i Britanske imperije. Godine 1895, neuspeli Džejmsonov napad koji su predvodili Sesil Rouds i Leander Star Džejmson dodatno je povećao tenzije između Britanije i Transvala. Na kraju je 1899. izbio rat između Transvala i Britanske imperije.
