Komponenta metka
Barut je vrsta potisnog ekspoziva, kod koga se enegija nastala njegovim sagorevanjem pretvara mehanički rad. Najstariji barut je crni, takozvani dimni, koji su prvi proizveli Kinezi još 160. godine pre nove ere.
U Evropi je pronalazak crnog baruta pripisan Rodžeru Bejkonu 1250. godine, ali i Bertoldu Švarcu 1320. godine. Ova razlika od milenijum i po najbolje govori o starosti civilizacija.
Dimni barut čini fizička smeša kalijumove šalitre (kalijum nitrata KNO3), mlevenog drvenog uglja i sumpora.
Postoji više uputstava za spravljanje crnog baruta, ali je engleska receptura iz 1781. godine najrasprostranjenija. Ona podrazumeva 75% šalitre, 15% mlevenog drvenog uglja – ćumura i 10% sumpora.
Za različite vrste oružja koriste se različite granulacije krupnoće, zrna crnog baruta. Tako se crni barut oznake “F” koristi za topove, oznaka “FF” je za puške velikog kalibra (.58 i veće), oznaka “FFF” je za revolvere i puške kalibra manjih od .58. Najfiniji “FFFF” barut služi kao inicijalno punjenje kod oružja paljenih kremenom.
Crni barut je veoma osetljiv, naročito na vlagu i potrebno je biti edukovan, pre bilo kakvog rukovanja njime. Naročito se mora voditni računa o upotrebi pribora koji ne stvara i ne akumulira statički elektricitet.
Msc. Vlada Mitrović
Foto: shuterstook
